30-31 марта 2011 г. прошла Республиканская научно-практическая конференция «Чăваш прозин пысăк ăсти», посвященная 80-летию Ю.Скворцова (1931–1977)
30-31 марта 2011 г. прошла Республиканская научно-практическая конференция «Чăваш прозин пысăк ăсти» (Выдающийся Мастер чувашской прозы), посвященная 80-летию классика чувашской литературы Юрия Скворцова (1931–1977). Ю.И.Скворцов çуралнăранпа 80 çул çитнине халалланă «Чăваш прозин пысăк ăсти» республикăри ăслăлăхпа практика конференцийĕ.
2011 çулхи пуш уйăхĕн 30-31-мĕшĕсенче Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институчĕнче Ю.И.Скворцов çуралнăранпа 80 çул çитнине халалланă «Чăваш прозин пысăк ăсти» республика шайĕнчи ăслăлăхпа практика конференцийĕ иртрĕ.
Икĕ кун хушши ĕçлерĕç тĕпчевçĕ филологсем, вĕрентекенсем, чăваш çыравçисем, илемлĕ фильм, спектакль режиссерĕсем, издательство ĕçченĕсем.
Ю.И. Скворцова халалланă конференци-уявра И.А. Андреев, Ю.С. Сементер, В.П. Станьял, В.И. Энтип, Е.Н. Лисина, Н.Л. Яковлев, А.И. Скворцов аса илĕвĕсем юбиляр сăнарне туллинрех курма пулăшрĕç.
Скворцов хайлавĕсен вырăсла пуххине хăтланă чух Е.П. Семенова (редактор), Б.Б. Чиндыков (куçаруçă), Ю.М.Артемьев (ум сăмах авторĕ), А.И. Скворцов (кĕнекене пухса кăлараканĕ) вырăсла вулакансемшĕн те Скворцов пултарулăхĕ кăсăклă пулнине, малашне те питĕ кирлĕ пулассине палăртрĕç.
Тухса калаçакансем уйрăмах ачасем çыравçă хайлавĕсене юратса, чун витĕр кăларса вуланине палăртрĕç. Тĕрлĕ мелпе ăсталанă ÿкерчĕксемпе композицисем кашнин чунĕнче ăшăлăх туйăмĕсене вăратма пултарнине ĕнентерчĕç.
«Юрий Скворцов тата чăваш ÿнерĕ» çавра сĕтелре (ертÿçи – Ю.В. Яковлев) ытларах ÿнер ĕçченĕсем хутшăнчĕç. «Сурăм хĕрĕ» илемлĕ фильм (В.Ф. Карсаков режиссер), «Сăваплă вут» спектакль (В.Н.Оринов режиссер) куравĕпе тишкерĕвĕ уява тата та илемлетрĕ.
Пуш уйăхĕн 31-мĕшĕнче калаçу малалла тăсăлчĕ. Ю.М. Артемьев тата Г.И. Федоров профессорсем хăйсен доклачĕсенче Юрий Скворцов хайлавĕсене çĕнĕ куçпа пăхма хистерĕç. Çыравçă кăларса тăратнă ыйтусем, унăн пултарулăхĕ паянхи куншăн та пĕлтерĕшлĕ пулнине çирĕплетрĕç. Малалла конференцине хутшăнакансем секцисене пайланса ĕçлерĕç.
«Юрий Скворцов тата чăваш литературин малашлăхĕ» секцире (ертÿçисем – В.В. Никифорова, Г.Г. Ильина) тĕпчевçĕсем ĕçлерĕç. Хутшăнакансем Скворцов пултарулăхĕ хăйне евĕрлĕхĕ пирки, çыравçăн чăваш литературинчи тата культуринчи вырăнĕпе пĕлтерĕшĕ пирки калаçрĕç, кашни доклада уйрăммăн сÿтсе яврĕç. Скворцова малалла татах нумай тĕпчемеллине палăртрĕç.
«Юрий Скворцов пултарулăхне шкулта вĕрентесси» секцире (ертсе пыраканĕсем – Н.Г. Иванова, Г.Л. Никифоров) учительсем çыравçă хайлавĕсене уйрăм ушкăнсене пайланса сÿтсе яврĕç.
Секцине хутшăннă 55 чăваш чĕлхи учителĕ çакăн пек резолюци йышăнчĕ:
1. Юрий Скворцов хайлавĕсем сăнарлă, вĕсен кăмăл-сипет пĕлтерĕшĕ пысăк.
2. Шкул ачисем те çыравçă хайлавĕсене юратса вулаççĕ, тишкереççĕ.
3. Учительсем шкулта вĕрентмелли хальхи мелсемпе меслетсене алла илсе пуянлатса пыраççĕ.
4. Секцире итленĕ чи лайăх докладсемпе пĕлтерÿсене статьясем хатĕрлесе «Халăх шкулне» пичете сĕнмелле. Юрăхлисене Чăваш Республикин вĕренÿ тата гуманитари ăслăлăхĕсен сайчĕсене вырнаçтармалла.
5. Юрий Скворцов хайлавĕсене шкул вĕрентĕвĕн пур ÿсĕмĕнче те вĕрентмелле. Вырăс шкулĕнче 8-9-мĕш классенче вĕрентмелли чăваш чĕлхи учебникĕсене хатĕрлекен авторсене çыравçăн сăввисене, унăн хайлавĕсене никĕсĕ çинче хатĕрленĕ текстсене кĕртме хушас.
6. Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институчĕ ирттерекен наукăпа практика конференцисенче вĕрентекенсен уйрăм секцийĕсене малалла ĕçлеттерме май тупасчĕ.
3-мĕш секцире («Юрий Скворцовăн илемлĕ тĕнчи») студентсемпе аспирантсем ĕçлерĕç. Тухса калаçакансем Юрий Скворцов хайлавĕсенчи çут çанталăк, халăх сăмахлăхĕн тĕслĕхĕсен (юрăсем, ĕненÿ, вăйă йăли-йĕрки тата ыт. те) вырăнĕпе пĕлтерĕшне, писателĕн философиллĕ тата психологизмла сулăмĕсене тĕпченĕ. Уйрăмах тавлаштаруллă та интереслĕ пĕлтерÿсем хушшинче А.В. Минеева (ЧПУ аспиранчĕ), А.Л. Антонова (ЧПУ аспиранчĕ), Л.Н. Прокопьева (ЧПУ студенчĕ), С.В. Николаева (ЧППУ студенчĕ), Н.Л. Васильева (ЧПУ студенчĕ) доклачĕсем пулчĕç.
В.В. Никифорова, Н.Г. Иванова, А.Ф. Мышкина
Вернуться назад