Институт
Устав института
 
Администрация
 
Наши сотрудники
 
Директоры института
 
Новые издания
 
Известные чуваши, проживающие за пределами республики
 
Научная библиотека
 
Научный архив
Навигация
О нас говорят
 
Чувашский гуманитарный вестник
 
Чувашская энциклопедия
 
Сотрудники института - ветераны Великой Отечественной войны
 
Сайты-партнеры
 
Реквизиты
Календарь
«    Октябрь 2024    »
ПнВтСрЧтПтСбВс
 
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
31
 
Опрос

Архив
Август 2017 (2)
Май 2017 (23)
Апрель 2017 (58)
Март 2017 (39)
Февраль 2017 (42)
Январь 2017 (17)

Ссылки

Официальный портал органов власти ЧР

Министерство образования РФ

Российский гуманитарный научный фонд

Высшая аттестационная комиссия

Портал органов СМИ ЧР

Чувашское книжное издательство

 
Внимание! Вы находитесь на старой версии сайта. Новая версия тут.
Кинорежиссер из Минска Д.Н.Михлеев передал в архив ЧГИГН копии документов и рукописей, связанных с жизнью и творчеством композитора Г.А. Анчикова
Категория: Новости, Дата: 8.07.2014, 17:35, Просмотров: (1310)
Кинорежиссер из Минска Д.Н.Михлеев передал в архив ЧГИГН копии документов и рукописей, связанных с жизнью и творчеством композитора Г.А. АнчиковаУчастник Чебоксарского кинофестиваля кинорежиссер из Минска Д.Н.Михлеев, собираясь в Чебоксары, захватил с собой биографические и рукописные документы, связанные с жизнью и творчеством известного чувашского композитора, участника Великой Отечественной войны Григория Александровича Анчикова (1914-2003), уроженца с. Верхние Тимерсяны Цильнинского района Ульяновской области, жившего и работавшего в Белоруссии.
Ценные документы и рукописи были скопированы и с благодарностью приняты в Научный архив ЧГИГН.
Состоялось расширенное заседание искусствоведов ЧГИГН совместно с правлением СТД Чувашии, посвященное 90-летию Ф.А. Романовой (1924–1990)
Категория: Мероприятия, Дата: 8.07.2014, 12:07, Просмотров: (1116)
Состоялось расширенное заседание искусствоведов ЧГИГН совместно с правлением СТД Чувашии, посвященное 90-летию Ф.А. Романовой (1924–1990)
19 июня 2014 г. в Малом зале Чувашской государственной филармонии состоялось расширенное заседание секции искусствоведения ЧГИГН совместно с правлением Союза Театральных Деятелей Чувашской Республики, посвященное девяностолетию театроведа Ф.А. Романовой (1924–1990).

О Ф.А. Романовой подробнее можно прочитать здесь:


Романова Фаина Александровна (Сарри)
РОМАНОВА Фаина Александровна
Н.И. Егоров и Э.Е. Лебедев приняли участие в работе конференции «Тюркская цивилизация в границах мировой цивилизации: проблемы истории и языка»
Категория: Новости, Дата: 7.07.2014, 13:56, Просмотров: (1118)
Н.И. Егоров и Э.Е. Лебедев приняли участие в работе конференции «Тюркская цивилизация в границах мировой цивилизации: проблемы истории и языка»26-30 июня 2014 г. сотрудники нашего института Н.И.Егоров и Э.Е.Лебедев принимали участие в работе международной научно-практической конференции «Тюркская цивилизация в границах мировой цивилизации: проблемы истории и языка», которая проходила в г. Эскишехир (Турция). Доклады наших научных сотрудников были посвящены огурскому этно-лингвокультурному континииму в истории Центральной Азии и вопросам сопоставительного исследования морфологических категорий турецкого и чувашского языков. По результатам конференции была принята резолюция, в которой указывается необходимость дальнейшего развития научных связей между представителями стран тюркского мира.
2014 çулхи çĕртме уйахĕн 18-мĕшĕнче Эмине Йылмаз тата Фейзи Эрсой пичетленĕ тĕпчев ĕçĕсен хăтлавĕ пулчĕ
Категория: Мероприятия, Дата: 5.06.2014, 14:51, Просмотров: (1440)
2014 çулхи çĕртме уйахĕн 18-мĕшĕнче Эмине Йылмаз тата Фейзи Эрсой пичетленĕ тĕпчев ĕçĕсен хăтлавĕ пулчĕ2014 çулхи çĕртме уйахĕн 18-мĕшĕнче Эмине Йылмаз тата Фейзи Эрсой пичетленĕ тĕпчев ĕçĕсен хăтлавĕ пулчĕ

2014 çулхи çĕртме
уйăхĕн 18-мĕшĕнче паллă тюркологсем Эмине Йылмаз
тата Фейзи Эрсой пичетленĕ тĕпчев ĕçĕсен хăтлавĕ пулчĕ. Хăтлав Чăваш Республикин наци библиотекин конференц-залĕнче иртрĕ. Хăтлава ăсчахсем, аслă тата вăтам шкул вĕрентекенĕсем, культурăпа ÿнер ĕçченĕсем, массăллă информаци хатĕрĕсенче вăй хуракансем, общество хастарĕсем, тавра пĕлÿçĕсем хутшăнчĕç.
Пушкина И. "Пиллĕк" илнисене чысларĕç // Хыпар. 2014. Çу, 24. С. 3.
Категория: О нас говорят, Дата: 4.06.2014, 17:43, Просмотров: (1253)
Пушкина И. "Пиллĕк" илнисене чысларĕç // Хыпар. 2014. Çу, 24. С. 3.
Пушкина Ирина. "Пиллĕк" илнисене чысларĕç // Хыпар. - 2014. - Çу, 24. - 94-95 №№. - С. 3.
ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014
Категория: Новости, Дата: 22.05.2014, 08:56, Просмотров: (3012)
ÇУ УЙĂХĔН 22-МĔШĔНЧЕ, КĔÇНЕРНИ КУН, ÇĔНТЕРŸÇĔСЕНЕ ПАРНЕСЕМ ПАРСА ЧЫСЛАРĂМĂР. «ТĂВАТТĂПА» «ПИЛЛĔК» ХУШШИНЧИ ПАЛЛĂ ИЛНĔ ДИКТАНТ ÇЫРАКАНСЕНЕ СЕРТИФИКАТСЕМ ПАРСА ХАВХАЛАНТАРТĂМĂР.
ЧЫСЛАВ ИККĔМĔШ ХУТРИ ЛАРУ ЗАЛĔНЧЕ ИРТРĔ.

ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014МАТТУР ЧĂВАШ ХĔРĔ-ЫВĂЛНЕ САЛАМЛАМА ЧĂВАШ РЕСПУБЛИКИ ПУÇЛĂХĔН МĂШĂРĔ ЛАРИСА ЮРЬЕВНА ИГНАТЬЕВА, "ЧĂВАШ ПИКИ - 2013" КОНКУРС ÇĔНТЕРŸÇИ АЛИСА ЧАЙНИКОВА (ВĂЛ - "ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014" АКЦИН СĂН-СĂПАЧĔ), ЧĂВАШ НАЦИ ТЕЛЕВИДЕНИЙĔПЕ РАДИОВĔН ПУÇЛĂХĔ АЛЕКСАНДР НИКОЛАЕВИЧ МАГАРИН, Н.В.НИКОЛЬСКИЙ ЯЧĔЛЛĔ ШУПАШКАРТИ ПЕДАГОГИКА КОЛЛЕДЖĔН ДИРЕКТОРĔ ВАЛЕРИЙ НИКОЛАЕВИЧ САПОЖНИКОВ, ЧĂВАШ РЕСПУБЛИКИН ВĔРЕНŸ ИНСТИТУЧĔН РЕКТОРĔ ЕЛИЗАВЕТА ВАСИЛЬЕВНА КАЗАКОВА, ЧĂВАШ ХАЛĂХ ПОЭЧĔ ЮРИЙ СЕМЕНТЕР, КĂÇАЛХИ ДИКТАНТ ТЕКСТЧĔН АВТОРĔ МАРИНА КАРЯГИНА ПОЭТ ТАТА ТЕЛЕЖУРНАЛИСТ, КŸКЕÇРИ КУЛЬТУРĂПА КАНУ ÇУРТĔНЧИ "ФЕЕРИЯ" ВОКАЛ СТУДИЙĔН (ЕРТŸÇИ - О.В. САКСОНСКАЯ) ÇАМРĂК ЮРĂÇИСЕМ АНЯ АНДРЕЕВА, АННА ОКЛИКОВА ТАТА НАСТЯ ИВАНОВА (ВИÇÇĔШĔ ТЕ - ПĔТĔМ ТĔНЧЕРИ ТĔРЛĔ КОНКУРС ЛАУРЕАЧĔСЕМ), ЧĂВАШ НАЦИ КОНГРЕСĔН ВИЦЕ-ПРЕЗИДЕНЧĔ ВЛАДИМИР АЛЕКСАНДРОВИЧ ИВАНОВ ПРОФЕССОР (ВĂЛ "АЛРАН КАЙМИ АКИ-СУХИ..." ЮРРА ШĂРАНТАРЧĔ) ТАТА ЫТТИ ПАЛЛĂ ÇЫНСЕМ ХУТШĂНЧĔÇ.
ПĔРРЕМĔШ ХУТРА ИНСТИТУТ КĔНЕКИСЕН КУРАВĔ, ИККĔМĔШ ХУТРА "ТĔРĔ ТĔНЧИ" ЧĂВАШ ТĔРРИ КЛУБĔН (ЕРТŸÇИ - Н.М. КУЗНЕЦОВА) ХАСТАРĔСЕМ ТĔРЛЕНĔ ĔÇСЕН КУРАВĔ ĔÇЛЕРĔÇ.


Диктант çырнă хисеплĕ çыннăмăрсем!
Текстсене тĕрĕслесе тухрăмăр. Хăвăр çырнă ĕçсене хăвăрах пăхса хаклама пултаратăр, диктант текстне вырнаçтартăмăр.
"5", "5"-пе "4" хушшинчи паллă тата "4" илнĕ çынсен ятне, ашшĕ ятне, хушаматне е вăрттăн ятсене наборласа сайта вырнаçтартăмăр.


"ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014" акцин сăн-сăпачĕ - АЛИСА АХАХПИ

ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014
ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014
ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014
ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014
ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014
ПĔТĔМ ЧĂВАШ ДИКТАНЧĔ - 2014





































Диктант пирки вуламалли каçăсем:
Наци телевиденийĕ. Пĕтĕм чăваш диктанчĕ -2014
Чăваш чĕлхи: «Пĕтĕм чăваш диктанчĕн» элемне Праски Витти хатĕрленĕ
Чăваш чĕлхи: Пĕрлехи диктант мĕнле пулмалла?
Новости » Пĕтĕм чăваш диктанчĕ – 2014
Актуально » Пĕтĕм чăваш диктанчĕ – 2014
2014 çулхи çу уйăхĕн 16-мĕшĕнче Чăваш чĕлхи комиссийĕн ларăвĕ иртрĕ
Категория: Новости, Дата: 14.05.2014, 09:33, Просмотров: (1271)
Чăваш чĕлхин пĕрлехи комиссийĕн черетлĕ ларăвĕ 2014 çулхи çу уйăхĕн 16-мĕшĕнче иртрĕ. Комисси пайташĕсем Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхсен институчĕн Ăслăлăх канашĕн залĕнче пухăнса çак ыйтусене пăхса тухрĕç:
1. Чĕлхе комиссийĕн 2014 çулхи ĕç планне çирĕплетесси.
2. Пĕтĕмĕшле чăваш диктантне йĕркелесе ирттернине пĕтĕмлетесси тата малашлăх валли сĕнÿсем хатĕрлесси.
3. Орфографипе çыхăннă хирĕçÿлĕхрен хăтăлмалли çул-йĕре палăртасси. (Чĕлхеçĕсем хатĕрленĕ çырупа кунта паллашма пулать: orfografi-pravilisem-pirki-hurav.doc [87 Kb] (cкачиваний: 103); orfografi-pravilisem-pirki-hurav.pdf [184.6 Kb] (cкачиваний: 86))
4. Г.И. Федоров хатĕрленĕ «Чăваш фразеологийĕн ăнлантару словарĕн» ал çырăвне сÿтсе явса пичете сĕнесси.
5. Тĕрлĕрен.
Чăваш Республикин Пуçлăхĕ М. Игнатьев Чăваш Республикин Патшалăх символĕсен кунĕ ячĕпе саламлани
Категория: Новости, Дата: 29.04.2014, 10:00, Просмотров: (1325)
Чăваш Республикин Пуçлăхĕ М. Игнатьев Чăваш Республикин Патшалăх символĕсен кунĕ ячĕпе саламланиУяв ячĕпе!
Хаклă ентешĕмсем!
Сире Чăваш Республикин Патшалăх символĕсен кунĕ ячĕпе саламлатăп!
Чăваш Енĕн патшалăх гербĕ, ялавĕ тата гимнĕ – пирĕн халăх пуянлăхĕ, вĕсем унăн наци пĕрлĕхне, иртнипе хальхин тата пулассин çирĕп çыхăнăвне кăтартаççĕ.
Талантлă çынсем Элли Юрьев, Герман Лебедев тата Илле Тукташ тунă патшалăх символĕсем чăваш халăхĕн нумай ĕмĕре тăсăлакан историне, унăн культурин пуянлăхĕпе хăйне евĕрлĕхне, Чăваш Республикинче туслă та килĕштерсе пурăнакан мĕн пур наци тата тĕн çыннин пĕрлĕхне сăнарлаççĕ.
XXIĕмĕрте, глобализаци саманинче, пирĕн халăхăмăрăн кăмăл-сипетпе ăс-хакăл пуянлăхне упраса хăвармалла, Тăван çĕр-шывпа çыхăннă юрату туйăмне, историе хисеплессине çитĕнекен ăрăва памалла. Чăваш Республикин патшалăх символĕсем – пирĕн историн пĕр пайĕ.
Сире çирĕп сывлăх, мĕн пур ырă пуçарура ăнăçу, тăнăçлăх, телей тата ырлăх сунатăп!

Чăваш Республикин Пуçлăхĕ
М.Игнатьев
Ăслăлăх чулне кăшлама хатĕр-и эсир?
Категория: Мероприятия, Дата: 24.04.2014, 13:32, Просмотров: (1375)
Ăслăлăх чулне кăшлама хатĕр-и эсир?Ăслăлăх чулне кăшлама хатĕр-и эсир?
Чăваш патшалăх гуманитари ăслăлăхĕсен институтĕнче ĕçлекен филологи енĕн ăстаçисем — чĕлхеçĕсемпе сăмахçăсем — И.Я. Яковлев ячĕллĕ педуниверситетри чăваш уйрăмĕн 1-мĕш курс студенчĕсене ĕçлĕ тĕлпулăва йыхравларĕç. Чăваш чĕлхи кунне халалланă тĕлпулăвăн тĕллевĕ — студентсем хушшинче ăслăлăх туртăмлĕ çамрăксене тупса палăртасси, вĕсене тĕпчев ĕçне явăçтарасси тата ăсчах пулма хăнăхтарасси.
Институт ĕçченĕсем пултаруллă яш-кĕрĕме Ăслăлăх канашĕн пÿлĕмĕнче йышăнчĕç. Кунтах чĕлхеçĕсемпе сăмахçăсен юлашки 3 çулта тухнă кĕнекисемпе кăларăмсен ятарлă куравĕпе паллашма май пулчĕ. Студентсем 50 томпа кăларма палăртнă сăмахлăх пуххин çĕнĕ кăларăмĕсемпе, 7 томлă ăнлантару словарĕн 2 кĕнекипе, 2 томлă вырăсла-чăвашла словарьпе тата ытти ăслăлăх ĕçĕсемпе кăсăкланса паллашрĕç.
«Фитонимический концептуарий как словарь нового типа», «Чебоксары: исторический очерк» тата «Димитриев Василий Димитриевич: ученый, педагог, общественный деятель, гражданин» кĕнекесен хӑтлавĕ пулать
Категория: Мероприятия, Дата: 23.04.2014, 09:34, Просмотров: (1259)
«Фитонимический концептуарий как словарь нового типа», «Чебоксары: исторический очерк» тата «Димитриев Василий Димитриевич: ученый, педагог, общественный деятель, гражданин» кĕнекесен хӑтлавĕ пулать«Фитонимический концептуарий как словарь нового типа», «Чебоксары: исторический очерк» тата «Димитриев Василий Димитриевич: ученый, педагог, общественный деятель, гражданин» кĕнекесен хӑтлавĕ пулать«Фитонимический концептуарий как словарь нового типа», «Чебоксары: исторический очерк» тата «Димитриев Василий Димитриевич: ученый, педагог, общественный деятель, гражданин» кĕнекесен хӑтлавĕ пулать«Фитонимический концептуарий как словарь нового типа», «Чебоксары: исторический очерк» тата «Димитриев Василий Димитриевич: ученый, педагог, общественный деятель, гражданин» кĕнекесен хӑтлавĕ пулать«Фитонимический концептуарий как словарь нового типа» (авторĕ Ю.Н. Исаев), «Чебоксары: исторический очерк» тата «Димитриев Василий Димитриевич: ученый, педагог, общественный деятель, гражданин» ӑслӑлӑх кӑларӑмӗсен хӑтлавне чӗнетпӗр.
Хӑтлав Чӑваш Республикин наци библиотекин конференц-залӗнче 2014 ҫулхи ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пулать.
14 сехетре пуҫланать.
21 апреля 2014 г. ЧГИГН посетила делегация преподавателей и аспирантов Университета Ататюрк города Эрзурум (Турция)
Категория: Новости, Дата: 22.04.2014, 11:52, Просмотров: (1410)
21 апреля 2014 г. наш институт посетила делегация преподавателей и аспирантов Университета Ататюрк города Эрзурум (Турция) в количестве пяти человек. Гости ознакомились с библиотекой института, приобрели интересующую их литературу. Затем была проведена встреча с сотрудниками филологического направления, на которой обсуждались различные вопросы, касающиеся социолингвистической ситуации в республике, истории и грамматики чувашского языка, сопоставительно-сравнительного изучения чувашского и турецкого языков и др. В ходе встречи были высказаны идеи о дальнейшем сотрудничестве между нашим институтом и университетом Эрзурума. Турецкие коллеги выразили надежду в том, что это не последний их визит в Чебоксары, и что следующий приезд будет более продолжительным и плодотворным.
Громова А. Улатӑр тӑрӑхӗнче аваллӑх палӑкӗ чылай // Хыпар. 2014. Ака, 22. С. 4
Категория: О нас говорят, Дата: 22.04.2014, 09:39, Просмотров: (1244)
Громова А. Улатӑр тӑрӑхӗнче аваллӑх палӑкӗ чылай // Хыпар. 2014. Ака, 22. С. 4
Громова А. Улатӑр тӑрӑхӗнче аваллӑх палӑкӗ чылай // Хыпар. - 2014. - Ака, 22. - 73 №. - С. 4.
Ака уйăхĕн 22-мĕшĕнче "Чăваш чĕлхине вĕрентес, аталантарас тата функцийĕсене сарас ĕç" темăпа çавра сĕтел иртрĕ
Категория: Мероприятия, Дата: 11.04.2014, 18:39, Просмотров: (1281)
Ака уйăхĕн 22-мĕшĕнче "Чăваш чĕлхине вĕрентес, аталантарас тата функцийĕсене сарас ĕç" темăпа çавра сĕтел иртрĕЧăваш чĕлхи вăл — манăн чун та ĕмĕт,
Хĕвел те уйăхăм — тăван чĕлхе.
Пуçна чĕлхе вилессипе ан çĕмĕр,
Вăл халĕ кирлĕ халăха!

Ухсай Яккăвĕ

Ака уйăхĕн 22-мĕшĕнче "Чăваш чĕлхине вĕрентес, аталантарас тата функцийĕсене сарас ĕç" темăпа çавра сĕтел иртĕ. "Хавал" чăваш халăх пĕрлешĕвĕпе ирттерекен мероприятие чăваш чĕлхин пуласлăхĕпе кăсăкланакансене пурне те йыхравлатпăр.
16 сехетре пуçланать.

22 апреля 2014 г. будет проведен круглый стол на тему: "Проблемы преподавания, развития и расширения функций чувашского языка", посвященный Дню чувашского языка. Мероприятие проводится совместно с Чувашской общественной организацией «Хавал».
Приглашаются все, кого волнует будущее чувашского языка.
Начало в 16 часов.

Сăвăпа сăн ÿкерчĕке çакăнтан илнĕ:
Хыпар: Чăваш чĕлхи эрни иртрĕ
20 марта в Национальной библиотеке Чувашской Республики провели круглый стол на тему "Магницкий В.К. - чăваш халăхĕн культурипе йăлине тĕпчекенĕ"
Категория: Мероприятия, Дата: 11.04.2014, 18:21, Просмотров: (1215)
20 марта в Национальной библиотеке Чувашской Республики провели круглый стол на тему "Магницкий В.К. - чăваш халăхĕн культурипе йăлине тĕпчекенĕ"Чувашский государственный институт гуманитарных наук совместно с общественными организациями, учреждениями образования и культуры провел ряд мероприятий, посвященных 175-летию В.К. Магницкого.
Круглый стол на тему "Магницкий В.К. - чăваш халăхĕн культурипе йăлине тĕпчекенĕ", провели 20 марта 2014 г. в Национальной библиотеке Чувашской Республики.
В. К. Магницкий является автором ряда работ о быте, обрядах, веровании, фольклоре и антропонимике чувашского народа. Наиболее известные из них: «Чувашские языческие имена», «Об ирихах у чуваш», «Материалы к объяснению старой чувашской веры» и др.
Именем выдающегося ученого названа одна из улиц города Чебоксары.
На круглом столе ученые, краеведы, учителя, студенты вузов рассмотрели разностороннюю деятельность ученого-этнографа.


Подробнее см. по ссылке:
Состоялся круглый стол, посвященный юбилею ученого В.К.Магницкого
В Стерлитамаке состоялась Всероссийская конференция по тюркской филологии
Категория: Новости, Дата: 9.04.2014, 19:03, Просмотров: (1421)
В Стерлитамаке состоялась Всероссийская конференция по тюркской филологииВ Стерлитамаке состоялась Всероссийская конференция по тюркской филологииВсероссийская научно-практическая конференция «Тюркская филология в XXI веке: проблемы и перспективы», состоявшаяся 21 марта 2014 г. в Стерлитамакском филиале Башкирского государственного университета, собрала участников не только с просторов России, но и из ближнего и дальнего зарубежья. Помимо Стерлитамака здесь были представлены докладчики из Уфы, Москвы, Петербурга, Чебоксар, Якутска, Тюмени, Ханты-Мансийска, из городов Казахстана, Турции… Только из Татарстана ожидалось прибытие свыше десятка гостей. Всего же было заявлено более ста выступлений.
Чебоксары представлял ведущий научный сотрудник филологического направления Чувашского государственного института гуманитарных наук, кандидат филологических наук А.В. Кузнецов. Он выступил на пленарном заседании с докладом: "Функционирование чувашского языка на стыке XX-XXI веков".
 
2010 © При использовании материалов сайта ссылка на http://www.chgign.ru обязательна